Gitara – przewodnik dla początkujących

Budowa gitary akustycznej

Na początku przygody z gitarą warto zdobyć elementarną wiedzę z zakresu budowy instrumentu. Każdy gitarzysta musi wiedzieć jak dbać o sprzęt, wykonać proste czynności serwisowe oraz kiedy gitara potrzebuje naprawy u profesjonalisty (lutnika).

Zobacz z jakich elementów zbudowana jest gitara akustyczna:

 

 

Zgodnie z powyższym rysunkiem – gitara akustyczna zbudowana jest z 3 głównych elementów: główki, gryfu oraz korpusu.

Główka

W tym miejscu znajdują się stroiki (klucze), które używamy do strojenia gitary. Na progu zerowym (siodełko) zawieszone są struny. Od tego elementu zależy m.in wysokość strun w gitarze. Większość producentów gitar na główce umieszcza logo firmy.

Gryf

Na gryfie gitary operujemy lewą ręką. Gryfy gitar różnią się profilem (np. kształt C, D czy V), szerokością oraz grubością. Palce umieszczamy na drewnianej podstrunnicy, na której znajdują się metalowe progi. Kolejnym elementem podstrunnicy są markery. W tanich gitarach wykonane są z plastiku, a w drogich z masy perłowej. Markery oznaczają konkretne progi (najczęściej III, V, VII, IX, XII) oraz ułatwiają lokalizować dźwięki na gryfie.

Korpus

Jest to element gitary od którego w największym stopniu zależy charakter brzmienia oraz głośność. Gitary różnią się kształtem korpusu (np. OM, dreadnought, jumbo, grand auditorium, parlor) oraz rodzajem drewna, które jest użyte do jego budowy. Najpopularniejsza kombinacja drewna to świerk i palisander. Charakterystycznym elementem korpusu jest otwór rezonansowy (w tym miejscu wydobywa się dźwięk), który ozdobiony jest rozetą. Kolejnym elementem jest mostek. Na podstawku zawieszone są struny. W tym miejscu (podobnie jak na siodełku) lutnik ustawia wysokość strun. Plastikowe lub kościane kołeczki blokują struny na mostku. Większość gitar akustycznych posiada płytkę (pickguard), która chroni korpus przez zadrapaniami od kostki oraz paznokci. Płytka pełni również funkcję ozdobną.


 FAQ

Czy gitara akustyczna różni się od gitary klasycznej?

Tak. Gitary mają zupełnie inną budowę i brzmienie. Posłuchaj na YouTube jak brzmi każdy typ gitary i wybierz taką, która najbardziej odpowiada Ci brzmieniowo. Dzieci mogą zacząć naukę od gitary klasycznej, ponieważ łatwiej chwytać dźwięki na progach (struny są nylonowe, a nie metalowe).

Co wpływa na wygodę gry na gitarze?

Najważniejszym parametrem, który decyduje o wygodnie jest akcja strun. Jest to wysokość strun na progami, która wyrażona jest w mm. Akcję strun najczęściej ustawia profesjonalista czyli lutnik. Na akcję strun wpływa wysokość podstawka na mostku, krzywizna gryfu (regulujemy ją specjalnym kluczem) oraz wysokość strun na siodełku. O wygodzie gry decyduje również kształt korpusu, profil, grubość oraz szerokość gryfu. Zawsze warto kupować gitary osobiście pod okiem doświadczonej osoby. Źle dobrany, nieustawiony instrument nie będzie inspirujący do gry.

Jak bezpiecznie przechowywać gitarę?

Gitarę przechowujemy w pokrowcu lub w twardym futerale (hard case). Dobrej jakości miękki pokrowiec kosztuje od 100zł w górę. Musi być wodoodporny z grubą warstwą pianki ochronnej. W okresie zimowym kontrolujemy wilgotność powietrza w miejscu, gdzie trzymamy przez dłuższy czas gitarę. Przydatne jest urządzenie pomiarowe – higrometr. Prawidłowa wilgotność to 40-60%. Jeśli higrometr wskaże mniej niż 40% to warto skorzystać z nawilżacza (np. Oasis). Zimą nie trzymamy gitary przy grzejniku oraz unikamy drastycznych zmian temperatur. W okresie letnim zdecydowanie łatwiej utrzymać gitarę w dobrej formie. Pilnujemy, aby nie zostawić gitary na dłuższy czas w mocno nagrzanym samochodzie.

Kiedy oddać gitarę do lutnika?

Teoretycznie każdy nowy instrument warto oddać do lutnika na drobną korektę. Niektóre sklepy muzyczne oferują taką usługę w cenie gitary. Regulacje wykonują doświadczeni pracownicy. Gitarę serwisujemy w sytuacji, gdy gra jest utrudniona i nie wynika to z braku techniki gry. Bardzo wysoka akcja strun, nieczysty dźwięk, nieprzyjemne brzęczenie, problemy ze strojem, wystające progi z boku podstrunnicy. Uszkodzenia drewna – pęknięcia, odklejający się mostek. Doświadczony lutnik bez problemu poradzi sobie również z naprawą lakieru.

Czy oprócz gitary muszę coś jeszcze kupić?

Do nowej gitary zawsze dobieramy pokrowiec/futerał. Droższe instrumenty mają pokrowce w komplecie z gitarą. Zawsze warto dokupić zapasowy komplet strun, kostki do gry oraz stroik. Polecam stroiki, które zakładamy na główkę gitary lub aplikację na telefon.

Jak dobrać odpowiedni komplet strun do gitary akustycznej i klasycznej?

Gitara klasyczna oraz akustyczna wyposażona jest w specjalne struny, które powinny być założone do odpowiedniej gitary. W gitarze akustycznej struny są metalowe, a w klasycznej nylonowe. Ponadto struny różnią się grubością i twardością. Jeśli w Twojej gitarze fabryczne struny zużyły się to warto kupić nowy komplet. Do gitary akustycznej polecam zestaw o rozmiarze 11-49 (łatwiej nacisnąć struny) lub 12-53, a do klasycznej zestaw o lekkim lub normalnym naprężeniu.

Po czym poznać, że struny nadają się do wymiany?

Stare struny generują bas o matowym brzmieniu. Słuchacz ma wrażenie, że w gitarze nie ma “życia”. Na metalowych strunach widać ślady korozji. Często występują problemy ze strojem. Stare struny mogą być uszkodzone w sposób mechaniczny.

Czy mogę samemu zmienić struny?

Tak! Jest to podstawowa umiejętność każdego gitarzysty. Pierwsze wymiany strun będą problematyczne. Najlepiej ćwiczyć na niedrogich kompletach strun. Usługa wymiany strun w sklepie  może kosztować nawet 30zł, więc jest to cena nowego kompletu dobrej jakości strun.


Prawidłowa pozycja / trzymanie gitary 

Gitarę możesz trzymać na prawej lub lewej nodze.

W praktyce wszystko zależy od Twojej budowy ciała. Różnimy się np. długością palców, grubością kości czy sprawnością stawów. Musisz eksperymentować i szukać najlepszej opcji dla Ciebie.

Gitarzyści klasyczni wybierają lewą nogę. Gitarzyści grający muzykę rozrywkową (rock, blues, metal, pop, funk, jazz) częściej opierają instrument na prawej nodze. Zawsze możesz podpatrzeć jak inni muzycy grają na YouTube.

Kilka podstawowych zasad:

  1. Gitarę ustaw w taki sposób, żeby gryf oraz korpus nie przeważały w jedną stronę. Musisz zadbać o odpowiedni balans.
  2. Lewą dłonią trzymaj gryf gitary. Pilnuj żeby łokieć nie dotykał Twojego ciała w okolicy żeber – taka pozycja ograniczy ruchy ręki.
  3. Przedramię w okolicy łokcia prawej ręki połóż w górnej części korpusu. Dolną cześć prawego nadgarstka umieść na mostku gitary, tak aby nie tłumić niepotrzebnie strun.

Jeśli zastosujesz się do powyższej instrukcji to poczujesz się z gitarą komfortowo i nie będzie Ci ona wypadać z rąk.

Lewa ręka

Każdy z palców lewej ręki będzie zaangażowany go gry na gitarze.

Kciuk (K) – stabilizuje pozycję ręki na gryfie. Trzymamy go z tyłu gryfu. W zaawansowanej grze (np. bluesie czy fingerstyle) kciuk łapie również dźwięki.

Palec wskazujący (1), środkowy (2), serdeczny (3), mały (4) – palce te odpowiadają za naciśnięcie struny na progu, którego skutkiem jest pojawienie się dźwięku.

Zauważ, że struna pusta ma najdłuższą odległość – od siodełka (progu 0) do podstawka na mostku gitary. Naciśnięcie progu powoduje skrócenie tej odległości – zmianę dźwięku.

UWAGA 

  • Kontroluj długość paznokci w lewej ręce. Najlepiej żeby paznokieć nie wychodził poza opuszek – będzie to utrudniać naciskanie progów.
  • Paliczki dłoni układaj w taki sposób, aby palce były zaokrąglone. W miarę przechodzenia na struny basowe palce będą się prostować.
  • Dobrym nawykiem jest ćwiczenie przed lustrem. Spójrz na swoją postawę i poprawiaj na bieżąco błędy.

Prawa ręka

Samo naciśnięcie palców lewej ręki na progach nie powoduje, że pojawi się dźwięk. Prawa ręka uderza struny w okolicy otworu rezonansowego. To właśnie od tej ręki zależy, którą strunę zagrasz oraz jakiej użyjesz siły uderzenia (dynamika gry). Prawa ręka decyduje również o rytmie (jak często grasz dźwięk oraz jaki będzie jego czas trwania).

Ciekawostka! Istnieją specjalne techniki gry, dzięki którym można grać na gitarze bez użycia prawej ręki. Lewa ręka przejmuje wtedy wszystkie funkcje prawej ręki. Pamiętaj, że są to zaawansowane techniki, których nauczysz się dopiero w przyszłości, gdy opanujesz podstawy.

Dźwięk możemy wydobywać przy użyciu trzech podstawowych technik:

  • technika gry kostką (piórkiem)
  • technika gry palcami
  • technika hybrydowa: kostka + palce

Kostka to plastikowy przedmiot, który bezpośrednio uderza w strunę. Trzymamy ją między kciukiem, a palcem wskazującym prawej ręki.

 

 

autor: Piotr Słapa



Grasz na gitarze akustycznej? Sprawdź jak szybko i skutecznie zwiększyć swoje umiejętności! 

Dowiedz się jakie błędy popełniają gitarzyści akustyczni (niezależnie od stażu gry) i wyeliminuj nawyki, które mogą blokować Twój rozwój.

Przygotowałem dla Ciebie duży poradnik w formie e-Booka. 15 stron konkretnej wiedzy + lista narzędzi (aplikacje i programy), których używam do nauki gry na gitarze.

—-> POBIERZ DARMOWY PORADNIK  <—-

 


Gitara akustyczna bez tajemnic

Dołącz do największej w Polsce społeczności gitarzystów akustycznych!

Jesteśmy grupą zrzeszającą pasjonatów tego wspaniałego instrumentu. Znajdziesz tutaj praktyczne porady, lekcje oraz testy sprzętu.

Grupa ma charakter EDUKACYJNY.

Jeśli jesteś osobą początkującą lub średnio-zaawansowaną otrzymasz tutaj cenne wskazówki od profesjonalnych muzyków.